PZC:

Op pad met de buurtwacht Koewacht:

‘Als de boeven óns maar zien’

 

REPORTAGE KOEWACHT - Als Koewacht overdag aan het werk en 's nachts in rust is, patrouilleert een groep dorpelingen al bijna 25 jaar in de straten, dreven en op dijkjes. De buurtwacht is de luis in de pels van het dievengilde. 

 

Door Sheila van Doorsselaer

 

Zaterdagavond 16 februari 23.15 uur. Op het parkeerterreintje bij de Rabobank op de hoek van de Nieuwstraat en de Kerklaan komen drie auto's, een Hyundai, een Ford en een Mazda, samen. De bestuurders en hun bijrijder (de verslaggeefster is er bij gelegenheid eentje van) zullen die nacht tot 03.00 uur door het hele dorp rijden. Van het Kerkplein tot en met de meest afgelegen dijkweggetjes. Willekeurig. Ook de patrouilletijd is deze zaterdag terloops gekozen. Criminelen weten zo nooit wanneer ze in de gaten worden gehouden. 

 

Dubbeldorp Koewacht is net zoals veel grensdorpen in de regio favoriet bij inbrekers. Ze komen de grens over, slaan hun slag en zijn even zo snel weer verdwenen. Inbraakgolven rolden de laatste jaren meermalen over Koewacht. Maar de inwoners laten dat niet zomaar gebeuren. In acht whatsappgroepen, iedere wijk heeft er één, houden Koewachtenaren elkaar op de hoogte van verdachte situaties. De buurtwacht is een welkom extraatje. Momenteel zijn dat twaalf dorpelingen, tussen de 30 en 82 jaar oud, die samen geheel op vrijwillige basis overdag en 's nachts vele tientallen kilometers afleggen. Zichtbaar zijn, inbrekers, dieven, vandalen en drugdealers zo min mogelijk kans geven toe te slaan, daar gaat het om.

 

Anoniem

De leden van de buurtwacht hechten aan hun anonimiteit. Ze willen niet herkenbaar in beeld en willen ook hun namen niet bekendmaken uit angst voor represailles. De meesten hebben al ervaringen met provocaties van diegenen die ze liever niet ‘op de Koewacht’ hebben. Van drugsrunners die herhaaldelijk met opgestoken middelvinger voorbij komen racen tot het worden klemgereden door lieden die niet gediend waren van al die extra aandacht door een patrouilleauto. De buurtwachters van deze nacht noemen we daarom de heren Hyundai, Ford en Mazda.  Ford: ,,Het gaat ook niet om ons, maar om wat we doen.”

 

De buurtwachters zijn geen helden. Mazda: ,,Om veiligheidsredenen rijden we altijd met zijn tweeën; chauffeur en bijrijder. We signaleren en geven door aan de politie. We stappen zelf nooit op een verdachte situatie af.” De focus ligt op het letten op verdacht geparkeerde voertuigen of passanten die zich typisch gedragen, situaties die kunnen wijzen op een (op handen zijnde) inbraak. Gedoe rondom drugs, daar blijven de buurtwachters ver vandaan. Mazda: ,,Dat is gevaarlijk volk, daar willen we niks mee te maken hebben. Zien we zoiets, dat er wordt gedeald of gebruikt, dan bellen we ook de politie.”

 

Zo werd door Mazda een tijd geleden gezien dat in de nachtelijke uren twee auto's met Belgisch kenteken, mannelijke bestuurders, stapvoets achter elkaar de Fazantendreef, diep in het buitengebied van Koewacht, in reden. Het is een doodlopend onverhard pad tussen een akker en een bosperceel. ,,Drugsgerelateerd. Kan niet anders. Ik heb staan posten en een uur later kwamen beide auto's weer teruggereden. Natuurlijk heb ik de kentekens doorgegeven aan de politie. Die hebben er later schijnbaar ook nog met een helikopter boven gehangen.” Had het misschien niet een gevalletje ‘herenliefde’ kunnen zijn? ,,.....Oh ja, dat kan natuurlijk ook nog...”

 

Goed volk

23.30 uur; parkeerterreintje Rabobank Koewacht. De chauffeurs en bijrijders worden over de auto's verdeeld. De kentekens van de patrouilleauto's van deze nacht zijn al doorgegeven aan de politie. Dat komt geregeld van pas, want de politie ontvangt wel eens verontruste telefoontjes van Koewachtenaren die melding doen van auto's die stapvoets met groot licht aan door de straat rijden. Maar dat is dan 'goed volk'. 

Op het parkeerterreintje wordt afgesproken wie door welke wijken zal rijden om zo een complete dekking van Koewacht te krijgen. De gelegenheidsbijrijder stapt eerst in bij Hyundai. Die zal het eerste uur patrouilleren in de buitenste ring rond het dorp.

 

Hyundai woont nog niet zo lang ‘op de Koewacht’. Hij is een Belg die net als zoveel van zijn landgenoten de laatste jaren in Nederland is gaan wonen. Vanwege meer huis voor je geld, maar ook vanwege de gemoedsrust. Hyundai maakte in het Antwerpse waar hij vandaan komt niet minder dan vier woninginbraken mee. ,,Ik voegde me bij de buurtwacht omdat ik op deze manier mijn dorpsgenoten hopelijk de traumatische ervaring van een inbraak kan besparen. Bovendien toon ik zo mijn betrokkenheid bij het dorp. Ik voel me hier echt thuis. In het Antwerpse wist ik niet eens wie mijn buren waren, hier zegt iedereen elkaar tenminste nog goeiendag. Via de Berlaerstraat en een stukje Kruispad draait Hyundai de Kloosterweg in. Hij rijdt langzaam en wijst op de inhammetjes in de dijken die boeren gebruiken om op hun land te komen. ,,Ik let specifiek op voertuigen die hier geparkeerd staan. Die hebben hier niks te zoeken.” De Kloosterweg is lang, maar in geen enkele van de inhammen staat deze nacht een auto.

 

Strontzat

Het was wel in diezelfde Kloosterweg dat de buurtwacht een paar weken geleden op een vreemde situatie stuitte. Hyundai: ,,Tijdens een nachtelijke patrouille stond er vlak na een bocht, midden op het smalle weggetje, een auto. We zijn toen toch maar eens gaan kijken, want die auto stond daar levensgevaarlijk. Je zou er zo vlak na de bocht makkelijk achterop kunnen knallen. Met in de keel gierende zenuwen, werd een blik in de auto geworpen en daarna werd de politie gebeld: in de auto lag iemand te slapen. ,,Vermoedelijk was ie strontzat.”

 

23.50 uur: Hyundai rijdt de hele Nieuwe Karnemelkweg uit, over de Fortdijk en Sint Andries via de Emmabaan, terug naar het dorp. Onderweg rijdt hij even stapvoets langs zijn eigen huis. ,,Dat vinden mijn vrouw en ik een fijn idee. Ze vindt het niet altijd prettig dat ik dit doe, ze vindt het best gevaarlijk, maar ze weet waarom ik dit doe en daar staat ze ook helemaal achter. Zelf heb ik nog geen bedreigende situaties meegemaakt, ik hoop, als het zover komt, dat ik me dan kan inhouden. Mijn collega buurtwachters zeggen altijd: ,,Wij hoeven geen boeven te zien, als zij óns maar zien.” Bij de meeste huizen brandt nog licht.

 

Morren

00.35 uur, parkeerterrein dorpshuis De Vlaschaard: tijd voor de tweede samenkomst deze nacht. Bevindingen worden doorgesproken. Conclusie: het is rustig. Mazda en Ford 'morren'. Ford: ,,Zag jij ook die lantaarnpaal die blijkbaar wat last heeft van de kou? Hij brandt niet zo fel als anders.” Mazda raadt hem aan ‘een morretje’ richting de gemeente te doen, een ‘Melding Openbare Ruimte'. ,,Want licht zorgt ook voor veiligheid. Hoe minder donkere hoeken, hoe beter. We hebben goede banden met de gemeente Terneuzen. Als wij een melding doen, wordt het netjes opgelost.” De gelegenheidsbijrijder wisselt van auto en stapt in bij Ford voor een ander rondje Koewacht.

 

Ford, met pensioen, wil zich op diverse gebieden nuttig maken voor de maatschappij en buurtwachter zijn, hoort daar ook bij. ,,Als de blaadjes gaan vallen, zien we meer vreemde figuren in en rond het dorp.” Tijdens zijn rit zien we enkel wat hazen die nerveus voor de koplampen springen en hardnekkig in de lichtstraal blijven lopen. Uit de autoradio klinkt zachtjes Elvis en andere country. Ook Ford heeft in zijn tijd als buurtwachter nog niet veel spectaculairs meegemaakt. ,,We hebben een keer een ontsnapte koe terug op haar erf gejaagd en ik heb eens een afvaldumping moeten melden. Ook zagen we een keer bij een boerderij allemaal lichtflitsen. We dachten aan een inbraakalarm en hebben de bewoners verwittigd. Het bleek slechts een lamp in een stal te zijn, maar de bewoners waren ons wel dankbaar dat we het aan hun doorgaven. Ze hadden geen idee dat die flitsen kilometers ver te zien waren.

 

Wethouder

01.40 uur; parkeerterreintje Rabobank, derde briefing. Conclusie: het is nog steeds erg rustig. Bij de meeste mensen brandt geen licht meer. Wel brandt er boven nog een lamp bij de Terneuzense wethouder Sonja Suij. Mazda: ,,Ze was blijkbaar nog laat op pad. Het is toch een alleenstaande moeder. Dan let je toch extra op.” We maken ons op voor de laatste ronde door het dorp met Mazda.

 

Mazda kent Koewacht écht als zijn broekzak. We duiken de Oudestraat in, een onverhard pad rakelings langs de Belgische grens. ,,Hier houden inbrekers zich graag op als ze hun kans afwachten", zegt Mazda. Deze avond is er echter niets of niemand te zien. 

 

01.55 uur: Een witte Audi A6 Avant met Belgisch kenteken spuit de Emmabaan op vanuit polderweg Sint Andries. Mazda: ,,Wat was het kenteken?” Sorry, in de gauwigheid niet op gelet. 

 

02.05 uur; We rijden over Het Zand. Hoewel er bijna nergens meer licht brandt, vallen de huizen bij wie het wel het geval is, op als een vuurtoren. Mazda: ,,Ik snap dat niet. Die mensen zitten in hun eigen etalage; alle lampen aan, de gordijnen open. Iedereen kan zo zien wat je in huis hebt, wat de moeite waard is om te stelen. Als je al jaren buurtwachter bent, zoals ik, dan weet je op een gegeven moment welke mensen nachtbrakers zijn en je gaat als vanzelf kentekens onthouden.” 

 

Vol gas

Het is bijna 02.15 uur als we Ford tegenkomen op de Nieuwe Karnemelkstraat. Kort daarna wordt  Mazda in volle vaart ingehaald door een auto met groot licht aan. Ford belt Mazda: ,,Zag je dat? Zo vol gas? Moeten we dat doorgeven? Er zat SBJ in de nummerplaat.”

 

02.27 uur, Nieuwstraat. Er staat een zwart Peugeotje met de lichten aan, fout geparkeerd half op de stoep. Mazda rijdt er stapvoets langs en loert naar binnen. Het blijkt dat de dochter van de slager haar vriendje goedenacht wenst. Eenmaal bij het eindpunt van de nachtelijke patrouille, het vlakbij gelegen parkeerterreintje bij de Rabobank, hebben de andere buurtwachters de 'verdachte zwarte auto’ ook gezien. Mazda: ,,Het is de slagersdochter die driftig afscheid neemt van haar vriend, maar als je het niet vertrouwt, moet je nog maar eens gaan kijken!”

 

02.44 uur: Op het parkeerterreintje wordt de nacht nogmaals kort doorgesproken. De conclusie blijft: het was uitermate rustig. Ford gaapt, de gelegenheidsbijrijder ook. De patrouille zit erop. Ook bij de wethouder zijn alle lampen inmiddels uit.